ความทรงจำบนถนนพระอาทิตย์

ฮาเมอร์  ซาลวาลา

 

รถยนต์วิ่งผ่านย่านบางลำพู  เลี้ยวเข้าสู่ถนนพระสุเมรุ  เผยให้เห็นป้อมสีขาวตรงหน้า  ก่อนโค้งซ้ายไปตามถนน โมเดลลิ่งเอเยนซี่แห่งหนึ่งพาผมมาส่งที่บ้านหลังใหญ่  ในวัย ๒๐ ต้นๆ  ความรู้สึกดั่งเป็นคนแปลกถิ่น  ผมถามคนแถวนั้นได้ความว่าเป็น  สถาบันวัฒนธรรมเยอรมัน (เกอเธ่)  และถนนพระอาทิตย์

โลเคชั่นใช้แทนธนาคารใหญ่ดีไซน์เก่าขลัง  ที่ได้เอาระบบคอมพิวเตอร์มาใช้เพื่อความสะดวกรวดเร็วของลูกค้า  ผมแสดงเป็นผู้ช่วยนายแบงค์   ขณะให้บริการลูกค้าด้วยคอมพิวเตอร์ไอบีเอ็ม

 

กาลผ่านมาไม่นาน  เมื่อถูกแม่กึ่งบังคับให้ไปเรียนต่อเมืองนอก  ด้วยเงินมรดกลึกลับครั้งยังไม่อาจหยั่งรู้  ผมเลือกไปประเทศเยอรมนี   ผมเรียนภาษาเยอรมันที่สถาบันเกอเธ่  ถนนพระอาทิตย์อยู่ร่วมปี  แต่วนเวียนอยู่ที่สถาบันนี้อยู่ก่อนและกว่านั้น  ยามบ่ายจะเห็นหนุ่มผมยาวนามพจนา  ถือถุงโอเลี้ยงเดินไปนั่งที่สนามหญ้า  ขีดเขียนเรื่องเล่าของเขา  บางเย็นวันพุธผมจะแฝงตัวในความมืดของห้องฉายหนังบนอาคารเก่า  กับหนังเยอรมันขาวดำไร้เสียงก่อนเดินครุ่นคิดไปเงียบๆคนเดียวบนถนนยามค่ำคืน

 

ผมร่วมกิจกรรมกับสถาบันเกอเธ่อยู่เป็นระยะ  เคยขึ้นไปแจมกีตาร์ในวันงานตลาดนัดศิลปิน  อีกทั้งยังเป็นช่างภาพให้กับสถาบันฯในบางโอกาส  เช่นวันเด็ก  เมื่อเด็กๆมาวาดรูปบนรั้วริมถนนของสถาบันฯ  จนถึงครั้งสุดท้าย  เมื่อนายกเฮลมุท  โคลห์  มาวางศิลาฤกษ์ให้แก่สถาบันแห่งใหม่ที่ถนนสาธร

 

บางคนเรียกผมว่า “ลูกเขยเกอเธ่” แต่แล้วผมก็ไม่ได้ไปเรียนต่อที่เยอรมันนี  แต่กลับไปอังกฤษแทน  และก็เพียง ๒–๓ เดือนเท่านั้น  ถนนพระอาทิตย์กับผมก็แยกทางกันนับแต่นั้น

 

จนกระทั่งวันหนึ่ง  เมื่อเพื่อนรุ่นน้องนักทำหนัง สายพิณ โทรมาบอกว่า  ผมได้รับเลือกเข้าอบรมหนังทดลองของสถาบันเกอเธ่  สถานที่อบรมคือ  หอศิลป์เจ้าฟ้า  เส้นทางก็ถูกขีดลากกลับมา และย้ำชัดขึ้นอีกเมื่อผมได้รับเลือกในการทำหนังครั้งที่ ๒  ผมขับรถวนเวียนในค่ำคืนหนึ่ง  เพื่อหาโลเคชั่นถ่ายหนัง  และเหมือนพลัดหลง  หรือแท้จริงแล้วคือแรงดึงดูดของพระอาทิตย์

 

เฮมล๊อค  สะดุดใจให้ผมขับรถวนมองอยู่ ๒–๓ รอบ  ก่อนลงไปนั่งตัดสิน  และก็ได้รับการตอบรับด้วยดี  โดยปิดร้านให้ถ่ายหนังหนึ่งวัน  ด้วยน้ำใจและบรรยากาศ  ผมจึงมักแวะเวียนมาเฮมล๊อคเสมอ

 

งานแสดงภาพถ่าย “ความฝันบาดเจ็บ”  ที่ร้านเฮมล๊อค  หรือร่วมเล่นดนตรีในงานวันปิดถนน  ทั้งบนเวทีและข้างทาง   ชาวบ้านร้านรวง  ร้านเหล้าร้านอาหาร  พวกเขาน่ารักร่วมใจ  ใครเลยจะอยากจากไป  แต่แล้วหลังลมเย็นของฤดูหนาวในคราวนั้น  อังกฤษก็มาพรากผมจากไปอีกครั้ง

 

๓ ปีที่หายไป  ผมกลับมานอนพักอยู่แถวข้าวสาร  แวะเวียนทักทายเพื่อนๆและผู้คน  นำงานภาพถ่ายขาวดำ  “เมื่อเยซูมาถึงลอนดอน”  มาแสดงที่บ้านพระอาทิตย์  ด้วยการแนะนำจากช่างภาพรุ่นน้อง ศุภชัย หลังฝากงานบางชิ้นไว้กับ  ร้านหนังสือเล็กๆ  ตรงข้ามป้อมพระสุเมรุ  ผมก็จากไปอีกครั้ง  จากเพียง ๓ อาทิตย์ที่แวะเวียนมา

 

ที่นั่นหนาวและลมแรง  เพียงใต้ผ้าห่มหนา  อาจช่วยให้คุณทุเลาลงจากงานหนักและความขุ่นมัว  แต่ไม่สามารถทำให้ใครหลบหนีจากการขุดคุ้ยของจิตใต้สำนึก ต่อกำพืดและตัวตนได้  เรื่องราวบนถนนพระอาทิตย์ของคนพเนจร ถูกเล่าเพื่อปลอบใจเขาถึงด้านที่สวยงามและมีไมตรี

 

๓ ปีต่อมา  ผมกลับมาอีกครั้ง  พักอยู่แถวข้าวสารเหมือนเดิม  แต่เพียงระยะหนึ่งก็ได้ที่นอนหลบร้อนกลางเดือนเมษา  จากเพื่อนช่างภาพรุ่นน้อง สมิทธิ  และแนะนำให้รู้จักร้านหนังสือใหม่แทนที่ร้านเก่าที่หายไป  งานแสดงภาพถ่ายขาวดำ “ทางกลับบ้าน”  ก็ได้แสดงที่นี่  ร้านหนังสือเดินทาง

 

ผมกลายเป็นคนแปลกหน้าผู้มาใหม่  หรือคนเคยรู้จักที่หายหน้าไปนาน  เป็นใครสักคนที่ดูคลับคล้ายคลับคลา เสียงซุบซิบบอกเล่าถึงความเป็นผมแว่วดังอยู่ข้างหลัง  แต่กับคุณ ผู้รู้จักผมดีกลับนิ่งเงียบ  ต้อนรับ

 

พระอาทิตย์  ผมขอโทษ  ที่ไม่เคยเลยสักครั้งจะทักทายคุณ  และแม้เดี๋ยวนี้  ผมคงเป็นแค่ชายแก่ผู้อ่อนแรง และยะโส  ผมถามใครๆว่า  ส่วนไหนคือดวงตาของคุณ  ทำไมป้อมพระสุเมรุจึงยินดีตั้งอยู่บนถนนพระอาทิตย์  ผมไม่ได้ยิ่งใหญ่เช่นนั้น  เป็นเพียงผู้แพ้ผู้เคยสัมผัสโอบกอดอบอุ่น  และกำลังใจจากคุณ  ผมคงจะเดินทางอีก  หรือแม้จะอ่อนแรงล้มลงที่ไหน  แต่ครั้งนี้จะแน่ใจได้ว่า  ผมได้กล่าวถึง และขอบคุณคุณแล้ว  ถนนพระอาทิตย์